สรุปสาระจากการประชุมวิชาการประจำปี 2555 สมาคมพยาบาลแห่งประเทศไทย สาขาภาคตะวันออก

เรื่องจากใจถึงใจ : คุณภาพการพยาบาลแบบประคับประคอง Heart to Heart: Quality of Palliative care Nursing

วันที่ 30 พฤศจิกายน-  1 ธันวาคม 2012

ปาฐกถาพิเศษเรื่องจากใจถึงใจ:มิติแห่งคุณภาพการพยาบาล โดย รองศาสตราจารย์ ดร.จินตนา  ยูนิพันธ์

อุดมการณ์ในการทำงานของพยาบาลในสังคมแห่งการเปลี่ยนแปลงการแข่งขันความท้าทายในระบบสุขภาพ

Palliative care คือ อะไร ทำอย่างไรถึงจะเกิด

Palliative care คือ การดูแลแบบประคับประคอง เป็นการดูแลแบบองค์รวมที่ให้ความสำคัญกับการดูแลทางด้านจิตใจและจิตวิญญาณของผู้ป่วย ควบคู่ไปกับอาการทางกาย สำหรับผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่า เป็นโรคที่คุมคามต่อชีวิต  โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถดำเนินชีวิตในระยะเวลาที่เหลืออยู่อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดีไม่มีอาการทุกข์ทรมานจากอาการรบกวนทางกายและจิตใจ รวมทั้งช่วยให้ผู้ป่วยและครอบครัวสามารถปรับตัวได้เมื่อผู้ป่วยอยู่ในวาระสุดท้ายของชีวิต

พยาบาลกับการดูแลแนวคิด Palliative care แบบองค์รวม

1)      พยาบาลในบทบาทผู้ดูแลผู้ป่วย ต้องมีความพร้อมทั้งด้านร่างกายและจิตใจต่อการดูแลแบบ Palliative care และ Focus ที่ผู้ป่วยที่ได้รับการดูแล  และ Personalized Nursing มุ่งเน้นความแตกต่างของผู้ป่วยในมิติองค์รวม

2)      สังคมปัจจุบันมีความท้าทายสูงในฐานะ ผู้ปฏิบัติงานเพราะจากความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีส่งผลให้ผู้รับบริการและญาติมีความรู้และช่องทางการสืบค้นความรู้ได้มากขึ้น(บางครั้งอาจจะมากกว่าผู้ดูแล )

3)      การปรับตัวขององค์กรด้านการพัฒนาสู่การเป็นองค์กรที่ยั่งยืน ซึ่งมีผลกระทบกับการทำงานที่ต้องมีการเฝ้าระวัง เรื่องความปลอดภัย และการบริหารจัดการความเสี่ยงในการดูแลผู้ป่วยมากขึ้นและทุกกระบวนการ

4)      พยาบาลผู้ดูแล ควรเป็นผู้ออกแบบระบบโดย ประเมินและวางแผนการดูแลผู้ป่วยเปรียบเสมือนการออกแบบกระบวนการ( Design care process )ซึ่งมีความเฉพาะเจาะจงสำหรับผู้ป่วยในแต่ละรายควรจัดรูปแบบให้เหมาะกับสภาพความเป็นอยู่และวัฒนธรรม

5)      ผู้ปฏิบัติการพยาบาลและผู้บริหารต้องยึดมั่นใน Standard of care  การปฏิบัติตามมาตรฐานการดูแล    เพื่อให้เกิด Quality of Care    นำสู่     Quality of  Life   นำสู่     Quality of Dead     เช่น สมรรถนะที่ 7 Ethical reasoning and ethical decision making :   สภาการพยาบาล (2551) ได้กำหนด มีความสามารถในการให้เหตุผลทางจริยธรรมและการตัดสินใจเชิงจริยธรรม ร่วมกับทีมสหวิชาชีพและผู้ดูแลหาแนวทางแก้ไขปัญหาที่เหมาะสมในการดูแลทั้งที่โรงพยาบาลและที่บ้านสำหรับผู้ป่วยระยะสุดท้ายและครอบครัว เช่น ผู้ป่วยที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ พูดไม่ได้ การบอกข้อมูลการวินิจฉัยโรค ความก้าวหน้าของโรคที่เป็น การถอดท่อช่วยหายใจ การนำผู้ป่วยกลับไปเสียชีวิตที่บ้าน เป็นต้น

สรุป : เป้าหมายสำคัญของการพยาบาลผู้ป่วยระยะสุดท้าย อยู่ที่การช่วยให้ผู้ป่วยสามารถดำเนินชีวิตที่เหลืออยู่ อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดี  มีความหวังบนพื้นฐานที่เป็นจริงได้   มีความทุกข์ทรมานจากโรคน้อยที่สุด         โดยตอบสนองความต้องการแบบองค์รวมทั้งทางด้านร่างกาย  จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณอย่างเหมาะสมและต่อเนื่องจนกระทั่งเสียชีวิตอย่างสงบและสมศักดิ์ศรี ซึ่งพยาบาลเองต้องเตรียมความพร้อมในฐานะผู้ให้การดูแลทั้งค้านร่างกาย จิตใจและตรงตามมาตรฐานการดูแล

                                                                                      นิศารัตน์  รวมวงษ์

จันจิรา หินขาว

อาจารย์ประจำภาควิชาบริหารและพื้นฐานการพยาบาล