1. ปัจจัยที่มีผลต่อความสำเร็จของการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างเพื่อการพัฒนาทักษะสะท้อนคิดของนักศึกษาพยาบาล
2. อาจารย์ผู้สอน

1.2   ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการสะท้อนคิด และการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างเพื่อการพัฒนาทักษะสะท้อนคิด

1.3   ประสบการณ์การสอนโดยใช้การสะท้อนคิดในวิธีอื่นๆ

1.4   ประสบการณ์การสอนโดยใช้การสะท้อนคิดโดยวิธีการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้าง

1.5   เวลาในการเตรียมการสอน อย่างน้อยอาจารย์ต้องมีเวลาเพื่อเตรียมคำถามสำหรับใช้ในการกระตุ้นการคิดของนักศึกษา

1.6   ความเป็นกัลยาณมิตรในตัวผู้สอน

-การมีทัศนคติที่ดีต่อผู้เรียน การยอมรับความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้เรียน รับฟังทุกความคิดเห็นโดยไม่ตัดสิน ไม่ตำหนิ และการให้กำลังใจ ให้คำชมเชยผู้เรียนเมื่อมีโอกาส เช่น เมื่อแสดงความคิดเห็น เมื่อถามคำถาม เป็นปัจจัยส่งเสริมที่สำคัญ

1. นักศึกษา

2.1   ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับขั้นตอนการสะท้อนคิด และการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างเพื่อการพัฒนาทักษะสะท้อนคิด

2.2   ทัศนคติที่ดีต่อการใช้การสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างเพื่อการพัฒนาทักษะสะท้อนคิดของนักศึกษาพยาบาล

2.3   มีทัศนคติที่ดี และมีประสบการณ์ที่ดีต่อการตอบคำถาม การแสดงความคิดเห็น และการถามคำถาม

2.4   ประสบการณ์การเรียนสอนโดยใช้การสะท้อนคิดในวิธีอื่นๆ เช่น การเขียนบันทึกการสะท้อนคิด

2.5   ประสบการณ์การเรียนการสอนโดยใช้การสะท้อนคิดโดยวิธีการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้าง

2.6   ความพร้อมด้านอารมณ์ เนื่องจากผู้เรียนต้องมีสมาธิในการรับฟังผู้อื่น ก่อนที่จะคิดและสื่อสารออกไป    การมีความเครียด ความวิตกกังวลหรืออารมณ์ทางลบอื่นๆที่มากเกินจะเป็นอุปสรรคต่อการเรียนวิธีนี้

1. ลักษณะรายวิชา

-การสอนวิธีนี้เน้นการพัฒนาการคิด ต้องใช้เวลามากพอควรสำหรับการสะท้อนความคิด และการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นของสมาชิกในกลุ่มในแต่ละประเด็น จึงเหมาะสำหรับรายวิชาที่สามารถออกแบบการเรียนการสอนเป็นกลุ่มย่อย เช่น การฝึกภาคปฏิบัติ การสอนภาคทดลองที่แบ่งเป็นกลุ่มย่อยไม่เกินกลุ่มละเกิน 8 คน และอาจไม่เหมาะสำหรับการเรียนการสอนที่เน้นวัดความรู้ ความจำที่มีเนื้อหามาก

-เหมาะสำหรับการพัฒนาการการตระหนักรู้ในศักยภาพของตนเอง ทราบจุดแข็งและจุดที่ควรพัฒนาของตนเอง

1. บรรยากาศ และสถานที่

- เนื่องจากเป็นการเรียนที่ต้องใช้การแสดงความคิดเห็นระหว่างสมาชิกในกลุ่ม บรรยากาศการเรียนการสอนที่เป็นกัลยาณมิตรระหว่างผู้สอนกับผู้เรียน และระหว่างสมาชิกด้วยกันจึงเป็นปัจจัยส่งเสริมให้การเรียนการสอนวิธีนี้มีประสิทธิภาพสถานที่ที่ใช้ควรมีความเหมาะสมที่จะเอื้ออำนวยในการเรียนและแลกเปลี่ยนความคิดเห็นภายในกลุ่ม

1. การออกแบบการจัดการเรียนการสอนรายวิชาให้มีการให้คะแนนการแสดงความคิดเห็นในการวัดและประเมินผล

-พบว่าการออกแบบการจัดการเรียนการสอนรายวิชาให้มีการให้คะแนนการแสดงความคิดเห็นในการวัดและประเมินผล เป็นแรงจูงใจให้นักศึกษามีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็น

1. เทคนิคการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้าง

2. ในการสอนภาคทดลอง อาจารย์ผู้สอนควรเขียนแผนการสอนภาคทดลองก่อนการสอนแต่ละครั้ง ทั้งนี้เพื่อเป็นการทบทวนเนื้อหาและวิธีการสอน  ซึ่งจะทำให้สามารถเตรียมประเด็นหรือคำถามสำหรับกระตุ้นให้นักศึกษาในกลุ่มเกิดการคิดอย่างมีเหตุผลและเกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้งต่อประเด็นนั้นๆ

เมื่อถึงกิจกรรมการเรียนในภาคทดลองอาจารย์จะถามคำถามและเปิดโอกาสให้นักศึกษาทุกคนแสดงความคิดเห็นแลกเปลี่ยนกันภายในกลุ่ม   นอกจากนั้นระหว่างการทำกิจกรรมอาจารย์ประจำกลุ่มจะสังเกตเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ซึ่งเมื่อพบเหตุการณ์ใดที่คาดว่าจะเป็นสิ่งเร้าที่ทำให้นักศึกษาเกิดความรู้สึกนึกคิด ต่อเหตุการณ์นั้น หรือเกิดการเรียนรู้ อาจารย์จะบันทึกเหตุการณ์นั้นไว้ เมื่อมีโอกาสเหมาะสมจึงใช้คำถามกระตุ้นเพื่อให้นักศึกษาได้ทบทวนความรู้สึกนึกคิดและแสดงออกมา โดยส่วนใหญ่จะทำในช่วงสุดท้ายประมาณครึ่งชั่วโมงของการเรียนการสอนในแต่ละครั้งโดยใช้คำถามกว้างๆก่อนเช่น วันนี้ใครได้เรียนรู้อะไรบ้าง แล้วจึงค่อยๆใช้คำถามที่ลึกลงไปในแต่ละเหตุการณ์ บางเหตุการณ์ที่อาจารย์บันทึกไว้แต่นักศึกษาไม่ได้กล่าวถึงอาจารย์จะยกเหตุการณ์นั้นขึ้นมาเพื่อให้นักศึกษาได้ทบทวนความคิดความรู้สึก วิเคราะห์ปัจจัยต่างๆของการกระทำ แลกเปลี่ยนมุมมอง ความคิด ความรู้สึกกับเพื่อนนักศึกษารวมทั้งอาจารย์ประจำกลุ่ม รวมทั้งอาจระดมสมองเพื่อหาทางแก้ไขปัญหาร่วมกัน ในบางครั้งอาจใช้การสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างในครึ่งชั่วโมงแรกของการเรียนภาคทดลองในแต่ละครั้ง โดยคำถามเกิดขึ้นจากการที่อาจารย์ได้ตรวจบันทึกสรุปการเรียนรู้ของนักศึกษาหลังการเรียนภาคทดลองแต่ละครั้ง

3.ในการเรียนการสอนภาคปฏิบัติเป็นช่วงที่อาจารย์สามารถนำการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างไปใช้ตลอดระยะเวลาที่อาจารย์สนทนากับนักศึกษา ไม่ว่าจะเป็นการ Pre – Conference  , Post – Conference  , พูดคุยในช่วงการ Feed back การปฏิบัติงานของนักศึกษารายบุคคล สิ่งสำคัญประการหนึ่งคือ ท่าทีของการเป็นกัลยาณมิตรของอาจารย์ที่พร้อมที่จะรับฟังทุกความคิดเห็นโดยไม่ตัดสินและไม่ตำหนิความคิดของนักศึกษา และท่าทีที่ยินดีกับทุกคำถามของนักศึกษาหรือสมาชิกกลุ่ม

1. 2.      ข้อดีของการนำการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างไปใช้ในการเรียนการสอน
2. มีการสนับสนุนซึ่งกันและกัน ก่อให้เกิดกำลังใจ
3. จากการแสดงความคิดเห็นที่หลากหลายทำให้นักศึกษามีมุมมองต่อเหตุการณ์ต่างๆหลากหลายขึ้น เกิดการเรียนรู้ที่กว้างขวางขึ้น
4. นักศึกษาสามารถเข้าใจปัญหาทางด้านจิตใจของผู้ป่วยได้อย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น
5. นักศึกษาสามารถใช้เหตุผลในการดูแลผู้ป่วยทางจิตเวชได้อย่างลึกซึ้งและสามารถพัฒนามุมมองในการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวมได้ดีขึ้น เป็นการพัฒนาความคิดอย่างมีวิจารณญาณ
6. เมื่อเปรียบเทียบกับการพัฒนาทักษะสะท้อนคิดวิธีอื่นๆเป็นวิธีการที่ไม่เพิ่มภาระงานให้กับนักศึกษา

1. การสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้างสามารถพัฒนาทักษะการสะท้อนคิดได้

- สมาชิก 4 ใน 6 คน มีประสบการณ์การสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้าง

1. ประสบการณ์การสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้าง

- สมาชิกทุกคนใช้กรอบแนวคิดของแนวคิด Reflective Cycle ของกิบบ์  ในการกำหนดประเด็นที่ใช้ในการสนทนาประกอบด้วย (1) การอธิบายประสบการณ์ที่ได้จากการเรียนภาคทดลอง (2) การบรรยายความรู้สึกที่เกิดขึ้นในขณะเรียน  (3) การวิเคราะห์เชื่อมโยงประสบการณ์กับองค์ความรู้ที่เรียนในภาคทฤษฎี  และ (4) การสรุปการเรียนรู้และวางแผนนำความรู้ไปใช้อนาคต

- ใช้บ่อยในการเรียนการสอนภาคปฏิบัติในช่วง Post – Conference โดยเปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แบ่งปันประสบการณ์หรืออาจารย์เป็นผู้หยิบยกประสบการณ์ที่เกิดขึ้นในการนิเทศนักศึกษา -ใช้บ่อยในการนิเทศการปฏิบัติงานนักศึกษาแบบ 1 : 1บนหอผู้ป่วย โดยเมื่ออาจารย์พบเหตุการณ์ที่เป็นประเด็นที่จะทำให้นักศึกษาเกิดการเรียนรู้ เช่นปัญหาบางอย่างในการปฏิบัติงานของนักศึกษาแต่ละคน

- ใช้บ่อยในการเรียนภาคทดลองซึ่งมีสมาชิกกลุ่มไม่เกิน 8 คน เช่น วิชาการสอนและการให้การปรึกษาทางสุขภาพแนวคิดพื้นฐานและหลักการพยาบาล

- ใช่ในการประเมินผลการปฏิบัติงาน โดยระดมสมองสมาชิกในกลุ่มเพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาร่วมกัน

(Gibb. et.al.,1997)

อ.อรัญญา      บุญธรรม

อ. โศภิณสิริ      ยุทธวิสุทธิ

อ. มงคล         ส่องสว่างธรรม

อ. ลลนา       ประทุม

1. ประโยชน์ที่ได้จากการสนทนากลุ่มอย่างมีโครงสร้าง
2. มีการสนับสนุนซึ่งกันและกัน ก่อให้เกิดกำลังใจ
3. จากการแสดงความคิดเห็นที่หลากหลายทำให้นักศึกษามีมุมมองต่อเหตุการณ์ต่างๆหลากหลายขึ้น เกิดการเรียนรู้ที่กว้างขวางขึ้น
4. นักศึกษาสามารถเข้าใจปัญหาทางด้านจิตใจของผู้ป่วยได้อย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น
5. นักศึกษาสามารถใช้เหตุผลในการดูแลผู้ป่วยทางจิตเวชได้อย่างลึกซึ้งและสามารถพัฒนามุมมองในการดูแลผู้ป่วยแบบองค์รวมได้ดีขึ้น เป็นการพัฒนาความคิดอย่างมีวิจารณญาณ